در بخش اول به بررسی سه بعد مهم ماهیت ارتباطات میان فردی یعنی گزینشی بودن، نظام مند بودن و وجود اختلال یا پارازیت پرداختیم. در این بخش به یک بعد مهم در ارتباطات میان فردی یعنی فرآیندی بودن می پردازیم.
توسعه پویا، فرایندی بودن: ارتباطات میان فردی فرایندی مستمر و مداوم است. این امر بدان معناست که ارتباطات با گذشت زمان تکامل مییابند و در حین تعامل افراد با یکدیگر، حالت شخصیتری به خودشان میگیرند. روابط دوستانه و عاشقانه به مرور زمان عمیق میشوند و اهمیت پیدا میکنند. روابط کاری هم در طول زمان تکامل مییابند.
روابط، پویا هستند پس روابط به طور مستمر در عین برقراری، در حال تغییر هستند و ثابت باقی نمیمانند. یک فرایند مستمر، آغاز و پایان واضحی ندارد. فرض کنید که دوستی به شما سرزده تا یک مشکل شخصی را با شما در میان بگذارد. در چه زمانی این ارتباط شروع میشود؟
ظاهراً در هنگامی که دوستتان پیش شما میآید آغاز شده ولی تعاملات قبلی شما هم میتوانند دوستان را به سمت این احساس هدایت نمایند که شما فردی معتمد هستید و به مشکلش اهمیت خواهید داد. پس در مورد زمان آغاز ارتباطات مطمئن نیستیم. لذا حتی نمیدانیم که این ارتباطات در کجا به پایان خواهند رسید.
شاید با رفتن دوستمان این ارتباط به پایان برسد ولی شاید هم اینگونه نشود. شاید واکنش شما به مشکل دوستتان، به او کمک نموده و گزینههای جدیدی را در مقابلش قرار دهد. شاید آنچه شما می دانید، احساس شما در قبال دوستتان را تغییر دهد.از آنجا که تعامل میان فردی یک فرایند است، رویدادهای میان افراد هم با گذشته و آینده در ارتباط هستند.
تمامی تعاملات ما در سه بعد زمانی اتفاق می افتند: یکی «گذشته»، که روی رویدادهای حال حاضر اثر گذار هستند؛ دوم، «حال حاضر»که نشان دهندهی گذشته و زمینه ساز آینده است و در نهایت «آینده» که طبق رویدادهای حال و گذشته، شکل میگیرد. نحوهی برخورد زوجین با بحثهای اولیه، نحوهی مواجههی آنها با مباحث آتی را تحت تأثیر قرار میدهد. پاسخ ایمیلی که دیروز از دوستمان گرفتهایم روی ایمیلی که امروز مینویسیم و بر پاسخ دوستمان در روز بعد، اثر دارد.
گذشته، حال و آینده همواره در طول ارتباطات در هم آمیختهاند. کیفیت مستمر ارتباطات میان فردی هم نشان میدهد که ما قادر به متوقف کردن یا ویرایش و لغو مطالب گفته شده نیستیم. از این رو، ارتباطات غیرقابل برگشت هستند: یعنی نمیتوانیم آنها را لغو کنیم. یعنی باید مسئولیت اخلاقی غیرقابل تغییر بودن ارتباطات را بپذیریم و با دقت به برقراری ارتباط بپردازیم.