[۱]بر اساس گزارش‌های منتشر شده بانک ایران زمین، در سال گذشته ۱۸ هزار و ۳۲۰ میلیارد ریال مطالبات از شرکت‌های فرعی داشت که در شهریور سال جاری این رقم صفر شده است.
به گزارش خبرنگار توسعه پویا [۲]، معوق ماندن مطالبات بانک‌ها و عدم امکان وصول یا تاخیر در وصول، آنها را می‌تواند به نوعی پاشنه آشیل بانکداری دانست. دامنه دار شدن و طولانی شدن این وضعیت می‌تواند سبب به خطر افتادن قدرت پرداخت بانک‌ها و درنهایت ورشکستگی آنها شود.
با توجه به شرایط اقتصادی کشور، برای بانک‌ها بسیار سخت است که در بازه زمانی کنونی، مطالبات خود را از دو رقمی به تک رقمی رسانده و یا بتوانند آن‌را به صفر نزدیک کنند.
در این مطلب به عملکرد موفق بانکی می‌پردازیم که شرایط بسیار خوبی را در این زمینه تجربه کرده و می‌تواند الگوی مناسبی برای شبکه بانکی کشور باشد.
بانک ایران زمین [۳] با برنامه‌ریزی و عملکرد مثبت، در سال‌های گذشته توانسته میزان مطالبات خود را کاهش دهد و در این راه موفق عمل کند. این بانک از سال ۱۴۰۰ به صورت مستمر، نسبت‌های مطالباتی خود را توانسته کاهش دهد.
در شرایط کنونی، دست و پنجه نرم کردن سیستم اقتصادی با بحران‌های پولی و مالی و بالا بودن نسبت مطالبات غیرجاری به تسهیلات اعطایی در بانک‌های کشور، توجه به کاهش این مطالبات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده بانک ایران زمین [۴]، در سال گذشته ۱۸ هزار و ۳۲۰ میلیارد ریال مطالبات از شرکت‌های فرعی داشت که در شهریور سال جاری این رقم صفر شده است. هزینه مطالبات مشکوک الوصول بانک هم از رقم شش هزار میلیارد ریال به چهار هزار میلیارد ریال کاهش یافت.
در سال ۱۳۹۷ نسبت تسهیلات غیرجاری بانک بالاتر از ۱۰ درصد بود و در سال ۱۳۹۹ به حدود ۸.۵ درصد و در سال ۱۴۰۰ به ۶.۳ درصد و سال بعد به زیر شش درصد کاهش یافت.
همچنین نسبت‌های بدهی بانک هم وضعیت بهتری در سال ۱۴۰۲ پیدا کردند.
از طرف دیگر مطالبات بانک ایران زمین از دیگر بانک‌ها و موسسات اعتباری که در سال گذشته حدود پنج هزار میلیارد ریال بود، امسال صفر شده است.
همه این رخدادها در حالی افتاده است که تسهیلات بانک از رقم ۹۸ هزار میلیارد ریال در ابتدای گذشته به رقم ۲۸۷ هزار میلیارد ریال در پایان شهریور ۱۴۰۲ رسیده است.
لازم به ذکر است؛ با توجه به علل مطالبات معوق بانک‌ها که بعضا ریشه در ضعف‌های درونی بانک‌ها و در بسیاری موارد عوامل بیرونی دارد و حتی عوامل بین‌المللی می‌تواند بر آن موثر باشد، لزوم به‌کارگیری راهکارهای ساختاری و اساسی برای پیشگیری و کاهش میزان مطالبات معوق باید در دستور بانک‌ها و مدیران عالی نهاد‌های سیاستگذار مملکتی قرار گیرد و می‌تواند در این شرایط از تجربه بانک ایران زمین [۵] بهره گرفت.
در مطالبات این بانک آمده است که بر مبنای طبقه‌بندی بانک مرکزی جمهوری اســلامی ایران، مطالبات غیرجاری نظام بانکی کشور به سه دسـته طبقه‌بندی می‌شـوند.
در طبقه‌بندی اول، مطالبات سررسید گذشــته بانک‌ها تا شش ماه پس از سررسید محاسبه می‌شود و در صورت عدم بازپرداخت در طبقه‌بندی دوم یعنی مطالبات معوق که بین ۶ تا ۱۸ ماه از تاریخ اولین سررسید آنها گذشته باشد، قرار می‌گیرند.
در سـومین طبقه‌بندی که مطالبات مشـکوک‌الوصول اسـت، مطالبات تاریخ گذشــته از ۱۸ ماه پس از اولین سررسـید در نظر گرفته می‌شود که از حساسیت بیشتری برخوردار است.
به طور معمول در اعلام رقم مطالبات معوق، تمام مطالبات طبقه‌بندی‌ها منظور می‌شــود که مسئولان بانکی و اقتصادی کشــور مطالبات مشــکوک‌الوصول را برای نظام بانکی خطرناک‌تر می‌دانند.
بنا بر اعلام بانک ایران زمین [۶] بجز این موضوع به صورت کلان‌تر و منظم‌تر، روش این بانک برای کاهش مطالبات معوق، کنترل و پایش روزانه مطالبات، امهال و تقسیط مطالبات غیرجاری بدهکاران، اجرای طرح‌های انگیزشی نظیر بخشودگی مانده جرایم تاخیر مازاد بر نرخ معامله، برگزاری جلسات همفکری مستمر با حضور مدیران ارشد بانک و بررسی پرونده‌های بدهکاران عمده، دعوت حضوری از بدهکاران عمده و تسهیل شرایط بازپرداخت آنها و… در جهت وصول مطالبات بوده‌است.
همچنین علاوه بر همه موارد گفته شده، کارشناسان بانکی می‌گویند که نگاهی به صورت مالی بانک ایران‌زمین نشان می‌دهد که این بانک در خصوص دریافت وثایق عملکرد مناسبی داشت؛ چراکه بخش عمده وثایق این بانک در بخش تسهیلات اشخاص حقیقی شامل ملک، سپرده، اوراق و قراردادهای لازم الاجراست. در بخش تسهیلات حقوقی نیز پس از چک و سفته، بیشترین مبلغ وثایق دریافتی مربوط به املاک و سپرده است.
بانک ایران زمین [۷] در مسیر رشد و بهبود قرار دارد و در همه موارد اشاره شده کاهش را تجربه کرده و ریسک خود را در خصوص مطالبات کاهش داده‌است.
لینک کوتاه: