کتاب «علیه اخبار جعلی» به کوشش سید غلامرضا فلسفی پژوهشگر حوزه سوادهای رسانهای و خبری و نویسنده کتابهایی چون «پنج گفتار درباره اخبار جعلی» و «سواد خبری» روانه بازار کتاب شده است. مطالعه این کتاب به عموم علاقهمندان، دانشآموختگان و دانشجویان رشتههای علوم ارتباطات اجتماعی، رسانه، روابط عمومی همچنین پداگوژی بهویژه مربیان و دبیران سواد رسانهای پیشنهاد میشود.
توسعه پویا، در پیشگفتار کتاب چنین آمده است که اخبار جعلی تاریخی به بلندای قدمت بشر دارد اما چه آنانی که به لحاظ قدمت به متأخر بودن اخبار جعلی باور دارند و چه دیگرانی که به سابقه متقدم و دیرپای این اخبار مؤمناند؛ بهطور قطع در یک موضوع اتفاقنظر دارند و آن اینکه در دوران پسا انقلاب دیجیتال، عواملی چون پیچیده شدن روابط انسانی، پیشرفت فناوری و کثرت رسانهها موجبات فزونی اهمیت و اثرگذاری اخبار جعلی را بیشازپیش مهیا و امکان رشد حداکثری آن را تسریع کرده است؛ مضاف آنکه از سال ۲۰۱۶ میلادی با راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید همچنین برگزاری همهپرسی برگزیت، پژواک این اصطلاح شوم در زیستبوم رسانهای جهان پربسامدتر شد. این در حالی است که پس از رونمایی از چتجیپیتی در نوامبر ۲۰۲۳ میلادی شواهد حاکی از آن است که تأثیر هوش مصنوعی بر ساختن، نشر و بازنشر اخبار جعلی به حدی است که برخی صاحبنظران، جعلیاتی چون دیپ فیکها را -که هنوز راهحلی تام و تمام برای شناسایی و مبارزه با آنها یافت نشده است- برابر آنچه وقوع آن در آیندهای نزدیک متصور است، چیزی در حد یک شوخی کودکانه تلقی میکنند!
مؤلف در ادامه پیشگفتار اظهار رأی و نظر میکند که جهت کنشگری سازنده در طریق مبارزه با ویروس جهش یافته اخبار جعلی، دولتها و مخاطبان شبکهای هر یک وظایفی خطیر بر عهدهدارند که در عین تلائم ماهیتی، پایبندی به انجام هرکدام نافی وظایف و مسئولیت آن دیگری نیست. چه دولتها به مسئولیتهای خود در این خصوص عمل کنند و چه نکنند، شبکهوندان نباید مسئولیتهای فردی و اجتماعی خود را در این رابطه نادیده بگیرند. گام نخست در راه پذیرش این مسئولیتپذیری، کسب توانمندی درباره تفکر انتقادی، اخبار جعلی، هوش مصنوعی و سوادهای نوین مانند سواد خبری، سواد رسانهای دیجیتال و سواد هوش مصنوعی است که موجب میشود فرد به هنگام حضور در فضای سایبری و مواجهشدن با کران تا کران اطلاعات و اخبار، از خود صیانت کند.
کتاب مذکور در تلاش است تا بهموازات تبیین مسائلی جدید چون هوش مصنوعی و متاورس که در حوزه ساخت اخبار جعلی دروازههای دوزخ را بر روی مخاطبان شبکهای میگشایند، به معرفی شیوههای شناسایی و مبارزه با اخبار جعلی از ابعاد نرمافزاری، میانافزاری و مغزافزاری بپردازد.
ساختار کتاب از مقدمه، پیشگفتار و ۱۶ نوشتار از مجموعه مطالب تألیف و ترجمه شده مؤلف طی سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ تشکیلشده است. از جمله عناوینی که در فهرست این کتاب به چشم میخورد میتوان به ChatGPT و لجامگسیختگی اخبار جعلی، متاورس و اخبار جعلی، سواد خبری واکسنی برای مقابله با ویروس اخبار جعلی و پنج پرسش کلیدی جهت تشخیص اخبار جعلی در رسانههای اجتماعی اشاره کرد.
علاقهمندان جهت ابتیاع کتاب «علیه اخبار جعلی» که چاپ نخست آن در ۱۲۴ صفحه و به قیمت ۱۲۰ هزار تومان توسط انتشارات یانا در شهریور ۱۴۰۲ به زینت طبع آراسته و روانه بازار نشر شده است، میتوانند با انتشارات مذکور به شمارههای ۰۹۱۱۵۵۹۹۴۰۴ و ۰۱۳۴۲۵۵۵۲۲۳ تماس حاصل کنند.
لینک کوتاه: